Nederlands als vreemde taal.

Verhuizen naar Nederland. Een fluitje van een cent. Dacht ik. Na een expat-avontuur in Zwitserland leek naar Nederland verhuizen de naam van “buitenlandse expat-ervaring” bijna niet waard. Wij spreken immers de taal. En hoe sterk kan die cultuur met zo een dichtbije buur nu verschillen? In Amerika zouden België en Nederland samen nog geen staat vormen. Als we karnemelk leren drinken en drop beginnen lusten, dan zouden we het verschil niet eens merken. Dacht ik.

Tot ik mijn mond opendoe en probeer te communiceren met onze noorderburen. Na één maand in Nederland besef ik één keer op twee, dat, wanneer ik iemand aanspreek in, wat ik denk, Algemeen Beschaafd Nederlands, ik een antwoord krijg in het Engels. Op “Hallo, mag ik even iets vragen?” krijg je als antwoord: “Sorry, what did you say?”. Ik snapte er niets van, want ik sprak echt zonder al te veel accent, of dat probeerde ik toch, en in mijn conversaties vermeed ik Vlaamse woorden als “ambetant”, “merci” of “vanachter”. Wat ik toen niet besefte is dat het niet aan mijn uitspraak ligt, maar toch net aan die woordkeuze. Het volstaat niet om typisch Vlaamse woorden te vermijden, je moet uit de rijke Nederlandse woordenschat juist die woorden weten te kiezen die hier volop gebruikt worden. Men verstaat je wel, maar omdat je woordkeuze niet verwacht is, moet men moeite doen om me te begrijpen, en echt integreren kan je dat niet noemen. Het vorige zinnetje bijvoorbeeld. Het zou een tijdje duren vooraleer men me hier begrepen zou hebben. Begrepen, niet verstaan.

Dus als ik echt wil integreren, dan moet dat beter! Zo weet ik nu dat ik best niet vraag “Hallo, mag ik even iets vragen?”, maar dat dat “Hoi, mag ik wat vragen” moet zijn. Die “iets” vindt men maar raar in die context. En zo zei ik onlangs vol trots in de schoenwinkel “ Ik vind ze er niet mooi uitzien” ipv “ ik vind ze niet mooi”. En ik dacht echt dat ik op de goede weg was, en ik stapte de bus op en zei vol overtuiging, zo Hollands als ik maar kon: “ halloow”. En ik kreeg een “goodmorning” terug. Dat kan dus nog steeds echt wel beter.

En zeker toen ik thuiskwam, en naar de infolijn van Nederlands grootste bank belde. Bij aanvang van het gesprek vraagt de lieve telefoonstem-mevrouw waarvoor ik bel. Ik wacht geduldig op het keuze menu. Dat niet komt. Na een lange stilte krijg ik enkel de melding “Ik heb u niet gehoord”. Ik moest dus inspreken wat ik wilde. Dit was de ultieme test! Vol overtuiging zeg ik in zeer mooi Nederlands: “Ik wil geld overschrijven van mijn zichtrekening en bovendien werkt mijn kaart niet”. Vol spanning wacht ik op het antwoord, dat zeer teleurstellend luidt: “Ik heb u niet gehoord”. Nee, want ik had blijkbaar alleen maar foute woorden gebruikt. Overschrijven is overboeken, een zichtrekening is een betaalrekening en een kaart is een bankpas. Ik stond dus terug bij af. Mijn woordenschat is totaal nog niet in orde.

Het meest frappante dat ik geleerd heb de voorbije weken is de grote verwarring rond het woord voormiddag. In heel mijn Vlaamse leven, en bij iedereen met wie ik ooit gesproken heb, wijst voormiddag op de uren ergens tussen 9 en 12. Voor de middag. Dat leek me ook compleet normaal. (Of volledig normaal, zoals ik hier zou moeten zeggen). Voor Nederlanders, en hou je vast, ik verzin dit niet, is de voormiddag het eerste deel van de namiddag, van 12 tot 14u dus. Echt waar, ik heb het zelfs opgezocht, want ik geloofde die ene Nederlander die het me probeerde uit te leggen gewoon niet.

En als je dan denkt het goed aan te pakken met heel mooi Nederlands, blijkt dan plots dat Nederlanders op heel onverwachte momenten de voorkeur geven aan Franse woorden, zij het wel op zijn Nederlands uitgesproken. Zo leverde googlen naar “tweedehands auto’s” niet veel op (buiten Vlaamse websites). Ik had moeten weten dat ik naar “occasions” moest zoeken. Dan wel okkazion uitgesproken natuurlijk. Ik die dacht dat het bij de jus d’orange bleef.

Maar natuurlijk is mijn integratie niet helemaal geslaagd zolang ik geen afscheid neem met een overtuigde breed glimlachende “Doeg”! En dat zie ik nog niet meteen gebeuren. Gelukkig zijn we hier nog niet meteen weg!

ElinDeBoel